Malatya’da 6 Şubat depremlerinde yıkılması sonucunda 78 kişinin enkaz altında kalarak vefat ettiği Hakimbey Apartmanı soruşturması sonucunda 4 teknik sorumlu hakkında görülün davaya devam edilirken, iddianamede teknik hatalardan dolayı binanı depremde yıkıldığı belirtiliyor. Soruşturmada binanın müteahhidi hakkında kovuşturmaya yer yoktur kararı verildiği belirtildi.
Malatya’da 6 Şubat’taki ilk depremde saniyeler içinde yıkılan Zafer Mahallesi Mehmet Buyruk Caddesi 2. Ordu karargahı karşısında bulunan Hakimbey Apartmanının yıkılması sonucunda enkaz da kalan 3’ü Azerbaycanlı öğrenci olmak üzere toplam 78 kişi vefat etmişti.
Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen dava da projede ve yapımında görev laan 4 teknik sorumlu olan Mimar Abdurrahman Yavuz, İnşaat Mühendisi Basri Akdağ, Proje müellifi Bülent Yeroğlu, İnşaat Mühendisi Demet Doğan “Taksirle Ölüme ve Yaralanmaya Neden Olma” iddiasıyla yargılanıyor. Abdurrahman Yavuz yurtdışında bulunurken, Bülent Yeroğlu ise tutuklu, diğer 2 sanık ise tutuksuz yargılanıyor.
Soruşturma aşamasında binanın müteahhidi Hasan Sırma’nın deprem öncesi vefat etmiş olması nedeniyle hakkında savcılığın kovuşturmaya yer olmadığına karar vererek dosyadan çıkarttığı görüldü.
Projeyi onaylayan dönemin Malatya Belediyesi yetkilileri hakkında ise ayrıca soruşturma yürütüldüğü kaydedildi.
Yıkılan binanın bir kat artırılmak suretiyle tadilat gördüğü ve buna ilişkin tadilat projesinin 4 Aralık 1997 tarihinde encümen kararıyla onaylandığı, yapının 31 Aralık 998 tarihinde ruhsat aldığının tespit edildiği belirlendi.
Malatya 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki duruşma da "Taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçlamasıyla yargılanan sanıklardan statik proje müellifi Bülent Yeroğlu, inşaat mühendisleri Demet Doğan ve Basri Ardağ, mahkeme heyetinin sorularını yanıtladı.
Sanık Bülent Yeroğlu, binanın sadece statik projesini yaptığını, yerini bilmediğini, 7 katlı hazırladığı projenin daha sonra kendisinden habersiz 8 kata çıkarıldığını savundu.
Yeroğlu, binada oturanlardan duyduğu kadarıyla apartmanın 2020 yılındaki Elazığ merkezli depremde ağır hasar aldığını, raporunun daha sonra az hasarlıya çevrildiğini iddia etti.
Enkazdan sağ çıkarılan müşteki Mehmet Orhanoğlu, Elazığ merkezli depremin ardından apartmanda inceleme gerçekleştiren ekibin binada sorun olmadığını, onarımın ardından oturulabileceğini söylediğini ileri sürerek kendilerinin de onarım yaptıklarını dile getirdi.
Mahkeme heyeti, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünden Elazığ depremindeki tespit ve itiraz tutanaklarının istenmesine, tespite kimlerin katıldığının sorulmasına, ilgili belediyeye yazı yazılarak tadilat projesi varsa aslının istenmesine, apartmanın kat görevlisinin tanık olarak dinlenmesine karar vererek duruşmayı 27 Şubat 2024 tarihine erteledi.
Duruşmada, davadaki tek tutuklu olan Bülent Yeroğlu’nun tutukluluk halinin devamına karar verildi.
-“Mimari projesi ile statik projesi arasında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir”
Davanın iddianamesinde bina ile ilgili olarak yaptırılan içleme hakkında bilgi aktarılarak, “İncelemeler neticesinde; Binanın mimari projesi ile statik projesi arasında uyumsuzluk olduğu tespit edilmiştir. Projeler arasındaki uyumsuzluk ilgili başlık altında detaylı bir şekilde belirtilmiştir. Binanın statik projesinde, temel aplikasyon planı, temel kirişi açılımı, kat kalıp planı ve kiriş açılımları arasında uyumsuzluk tespit edilmiştir. Bina kat sayısı Bodrum + Zemin + 7 Normal Kat olmasına karşın, betonarme hesap raporları, Bodrum + Zemin + 6 Normal Kat için yapılmıştır. Bir betonarme kat eksik çözülmüştür. Ayrıca statik projedeki kolon enkesit boyutları ile betonarme hesap raporundaki kolon enkesit boyutları arasında uyumsuzluk tespit edilmiştir. Özellikle bina alt katlarında statik projede, hesap raporundaki kolon enkesit boyutlarına oranla daha küçük kolon enkesit boyutu kullanılmıştır. Tespit edilen bu uyumsuzluklar, kolonların öngörülenden daha fazla eksenel yükle yüklenmesine ve tasarım yönetmeliklerinde verilen üst sınıra yaklaşmasına veya geçmesine sebep olabilir. Tasarımda dikkate alınan beton dayanım sınıfının, inşaat aşamasında sağlanmaması halinde olumsuz durum daha fazla artmaktadır. Bu durum düşey taşıyıcıların sünek bir şekilde davranmasını olumsuz olarak etkilemektedir.” İfadeleri yer aldı.
-“ Döşeme sisteminin tekniğine uygun olarak inşa edilmemesi”
İddianamede şu bilgilere de yer verildi, “Bina statik projesi ve betonarme hesap raporunda eksiklikler tespit edilmiştir. Tespit edilen bu eksiklikler binanın dayanımını, sünek (taşıma gücünde önemli bir kayıp olmadan yer değiştirme) bir şekilde güç tüketmesini ve yerinde imalatını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Bina enkazında yer yer bütünlüğünü koruyan elemanlarda enine donatıların, özellikle kanca detaylarının, uygun bir şekilde düzenlenmediği tespit edilmiştir. Binanın enine donatı detaylarının uygun bir şekilde yapılmaması, binanın deprem kuvvetini tasarımda beklenen şekilde (sünek olarak) karşılamasını güçleştirmiştir. Nervürlü döşeme sisteminin tekniğine uygun olarak inşa edilmemesi, döşemeden deprem yüklemesi altında beklenen rijit diyafram davranışını zayıflatarak, döşemenin deprem davranışını olumsuz etkileyebilir. Binanın beton dayanımı net olarak belirlenemese de bina enkazından alınabilen 4 adet(1 adet şahit numune olarak bırakılmıştır) beton karot numunesinden 3 adet karot numunesinin ortalama basınç dayanımının, proje tasarım dayanımından düşük olduğu görülmüştür. Bu durum binanın etki eden düşey ve deprem yükleri altında tasarımda hedeflenen davranışı göstermesini olumsuz olarak etkileyebilir.”
-“Kamu kurumu yetkililerinin ilgilerine göre sorumlu olduğu düşünülmektedir”
İddianamede kamu kurumunda görev yapan sorumlularında yıkılan binadan sorumlu olduğu belirtilerek, “3194 sayılı İmar Kanunun ilgili maddelerine göre (madde 22, 28 ve 38) binanın statik projesi ve hesap raporlarında bulunan eksiklik ve kusurlar nedeniyle proje müellifi ve projeleri kontrol etmekle yükümlü kamu kurumu yetkililerinin ilgilerine göre sorumlu olduğu düşünülmektedir. Binanın imalat aşamasında eksiklikler ve kusurlar tespit edilmiştir. 3194 sayılı İmar Kanunun ilgili maddelerine göre (madde 22, 28 ve 38) binanın projesine uygun olarak imalatından sorumlu fenni mesul, müteahhit ve imalat denetiminden sorumlu olan kamu kurumu yetkililerinin ilgilerine göre sorumlu olduğu düşünülmektedir. " şeklindeki görüşlere yer verildi.
- “Kontrol etmekle yükümlü kamu kurumu yetkililerinin binanın yıkılmasından dolayı kusurlu oldukları anlaşıldığı”
İddianamede, “Bilirkişi raporundan da anlaşılacağı üzere yapıda Nervürlü döşeme sisteminin tekniğine uygun olarak inşa edilmemesi, alınan karot numunelerinden üçünde ortalama basınç dayanımının, proje tasarım dayanımından düşük olması, çerçeve kirişlerinde ise etriyelerin kanca detayının projesine ve tasarım yönetmelik/standartlarına uygun olarak düzenlenmemesi, binadaki enine donatıların, özellikle kanca detaylarının, uygun bir şekilde düzenlenmemesi, binanın statik projesi ve betonarme hesap raporunda eksiklikler olması, mimari projesi ile statik projesi arasında uyumsuzluk olması ve binanın imalat aşamasındaki eksiklikler ve kusurlar nedeniyle yıkıldığı anlaşıldığından binanın projesine uygun olarak imalatından sorumlu fenni mesul, müteahhit ve imalat denetiminden sorumlu olan kamu kurumu yetkililerinin ve proje müellifi ve projeleri kontrol etmekle yükümlü kamu kurumu yetkililerinin binanın yıkılmasından dolayı kusurlu oldukları anlaşıldığı …, “ ifadeleri de kaydedildi.
-Hakimbey Apartmanında enkaz altına kalarak ölen 78 kişinin isimleri
1-Abdulmutalip İşler (53), 2- Ahmet Yavuz (90), 3-Ahmet Kerem Orhanoğlu (38), 4-Ali Asım Yakıcı (2), 5- Ali Rıza Güngör (55), 6 - Alican Güngör (1), 7- Alya Mina Vural(3), 8- Asiye İşler (42), 9- Aynur Sevim (39), 10- Aysel Orhanoğlu ( 57), 11- Ayşegül Karaçay (54), 12- Bediha Vural (38), 13- Belgin Haskanlı (48), 14- Burak İrşad Yakıcı (13), 15- Cemile Meryem Şahin (9), 16- Çağrı Emir Bulguru (17), 17- Dilay Koyun (19), 18- Ece Nil Haskanlı (8), 19- Efe Taha Aslantatar (11), 20- Emir Baysar (22), 21- Emir Etem Erbek (2), 22- Emrah Erbek (38), 23- Emrullah Ergün (8), 24- Emrullah İşler (20), 25- Enes İşler (24), 26- Faruk Mert Yıldız (19), 27- Fatma Güngör (47), 28- Fatma Öner (51), 29- Filiz Uğur (46), 30- Furkan Yakıcı (42), 31- Gunduz Nazarzade (23), 32- Gülen Öner (36), 33- Gülşah Ergün (32), 34- Hacer Aydoğan (86), 35- Hacer Yakıcı (40), 36- Hatice Erbek (27), 37- Hayriye Berranur Akçiçek (9), 38- Hayrullah Vural (31), 39- Hidayet Şahin (42), 40- Humam Ismayıllı (21), 41- Işılay Koyun (30), 42- İrem Şahin (20), 43- İrfan Haskanlı (63), 44- Kubilay Orhanoğlu (62), 45- Mehmet Akçiçek (43), 46- Mehmet Ergün (37), 47- Mehmet Zeki Güngör (26), 48- Metin Sevim (43), 49- Muhammed Berkay Güngör (18), 50- Muhammed Emin Şahin (14), 51- Mustafa Ağkoç (56), 52- Mustafa Aydın (55), 53- Mustafa Kağan Şahin (9), 54- Nazlı Yavuz (78), 55- Nilay Aydoğan (31), 56- Nuri Alper Uğur (13), 57- Orhan Uğur (52), 58- Osman Koyun (70), 59- Özge Kuşci (25), 60- Pelin Haskanlı (24), 61- Ramazan Akçiçek (73), 62- Ravza Çağla Bulguru (16), 63- Reyhan Akan (39), 64- Samır Gulıyev (23), 65- Senem Baysar (58), 66- Shahın Valıyev (21), 67- Sinan Karaçay (56), 68- Tuğçe Uğur (22), 69- Tülay Erdoğan (56), 70- Tülay Şahin (43), 71- Yağmur Beren Sevim (2), 72- Yasin Şahin, (48), 73- Yeliz Yaslı (38), 74- Yusuf Arda Akçiçek (17), 75- Yusuf Eren Sevim (10), 76- Yusuf Mahir Küpeli (3), 77- Zeliha Akçiçek (48), 78- Zümra Betül Yakıcı (9)
