Sayıştay'ın 2024 yılı Malatya Büyükşehir Belediyesi Düzenlilik Denetim Raporu'nda, Selahattin Gürkan dönemini ilgilendiren 04 Mart 2022 tarihli 100. Yıl Kent Parkı Yapım İşi ihalesinde ciddi hatalı uygulamalar tespit edildi. Raporda, uygulama projeleri ve teknik şartnamelerin hatalı hazırlanması nedeniyle oluşan iş artış ve eksilişlerine rağmen, projeyi hazırlayan yüklenici firmaya yaptırım uygulanmadığı ve biyolojik gölet yapımındaki eksikliklerin tespiti için belediye bünyesinde kontrol teşkilatı bulunmasına rağmen dışarıdan danışmanlık hizmeti alındığı belirtilerek mevzuat ihlallerine dikkat çekildi.
Sayıştay Raporu: 100. Yıl Kent Parkı İhalesinde Proje Hataları ve Yaptırımsızlık
T.C. Sayıştay Başkanlığı'nın Malatya Büyükşehir Belediyesi 2024 Yılı Düzenlilik Denetim Raporu'nda, önceki dönem Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın görev süresinde, 04 Mart 2022 tarihinde ihalesi yapılan 100. Yıl Kent Parkı Yapım İşi ile ilgili iki temel eleştiri yer aldı. Rapor, projenin hazırlanmasında ve denetiminde eksiklikler olduğunu ortaya koydu.
-Hatalı Projelere Yaptırım Uygulanmadı
Sayıştay, ihale dokümanlarının incelenmesi sonucunda işin uygulama projeleri ile teknik şartnamelerinin bazı kısımlarının, fen ve sanat kurallarına uygun olmaması nedeniyle yapım sırasında iş artışları ve eksilişleri ile kullanılamaz hale geldiğini tespit etti.
Raporda, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun ilgili maddeleri hatırlatılarak, ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak taahhüdü yerine getirmeyen yükleniciler hakkında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilmesi ve uğranılan zararın tazmin edilmesi gerektiği vurgulandı. Ancak yapılan incelemede bu durumla ilgili herhangi bir yaptırımın uygulanmadığı anlaşıldı.
Sayıştay, iş artış ve eksilişlerine neden olan değişikliklerin (çatı kaplaması, ilave sondaj kuyuları, biyolojik gölet kaskat duvarı kalınlığı, engelli çocuk oyun grubu zemini gibi) büyük bir kısmının projelerde ve teknik şartnamelerde göz ardı edilen, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmasına engel teşkil eden hususlardan kaynaklandığını belirtti. Raporda, "Projeleri hazırlayan yüklenicinin, proje hazırlama işini ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak ifa etmeme durumu söz konusu olmaktadır" tespiti yapıldı.
- Denetim İçin Dışarıdan Hizmet Alımı Eleştirisi
Raporda yer alan bir diğer önemli eleştiri ise, belediyenin kendi bünyesinde yapı denetim görevlileri bulunmasına rağmen biyolojik gölet yapımındaki eksikliklerin tespiti için özel bir firmadan danışmanlık hizmeti alınması oldu.
Sayıştay, 4735 sayılı Kanun uyarınca yapım işlerinin denetiminin öncelikle idare görevlilerince yapılması gerektiğini hatırlattı ve 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu gereği kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılması ilkesine vurgu yaptı.
Yapılan incelemede, İdare bünyesinde çalışan peyzaj mimarları kullanılmazken, biyolojik göletin özellik gerektiren bir iş olması gerekçesiyle, doğrudan teminle özel bir firmadan danışmanlık hizmeti alındığı belirlendi. Sayıştay, kontrol teşkilatının yetersizliğinin somut bir şekilde ortaya konulmadan alınan bu hizmet alımının, 5018 sayılı Kanun hükümlerine uygun olmadığını değerlendirdi.
Raporun ilgili kısmında şu tespit yer aldı:
“İdare bünyesinde görev yapan peyzaj mimarları yerine, doğrudan temin yöntemiyle bir özel firmadan danışmanlık hizmeti alındığı, buna rağmen göletin sorunsuz çalışmadığı görülmüştür.”
Belediye yönetimi ise savunmasında, imalatlardaki değişiklik zorunluluğunun arazinin yapısı, coğrafi koşullar ve deprem sonrası riskleri minimize etme amacı gibi nedenlerden kaynaklandığını, iş azalışının iş artışından daha fazla gerçekleştiğini ve projenin sözleşme bedeli içinde tamamlandığını belirtmiştir. Ancak Sayıştay, sözleşme bedeli içinde kalınmasının, proje ve teknik şartnamedeki eksiklikleri mevzuata uygun hale getirmediği yönündeki eleştirisini sürdürdü.
Deprem Sonrası Değişiklikler Gerekçe Gösterildi
Belediye tarafından yapılan savunmada ise, 6 Şubat 2023 depremlerinin ardından proje uygulamalarında zorunlu değişikliklere gidildiği, iş artışlarının fen ve sanat kurallarına uygun şekilde ve sözleşme bedeli içinde gerçekleştirildiği ifade edildi.
Ancak Sayıştay, proje ve şartnamelerdeki eksikliklerin depremsel gerekçelerle ilişkilendirilemeyeceğini, sorumlular hakkında yaptırım uygulanmasının gerekliliğini kayda geçti.
Sonuç: Yaptırım ve Denetim Uyarısı
Raporun sonunda, Sayıştay denetçileri şu değerlendirmede bulundu:
“Projelerdeki teknik ve idari hatalar, fen ve sanat kurallarına uygunluk açısından ihmal kabul edilmemelidir. Gerek yüklenici firmalar gerekse denetim görevlileri hakkında gerekli yaptırımların uygulanması gerekmektedir.”
