Malatya Haberler
Yeşilyurt ilçesine bağlı Premzik Yaylası'nda küçükbaş hayvancılıkla uğraşan üreticiler, elektrik, su ve çoban bulma gibi konularda sıkıntı yaşadıklarını belirterek yetkililerden yardım istedi. Yaylada üretim yapan 27 yaşındaki Hasan Aslan, 21. yüzyılda hala elektriksiz çalıştıklarını dile getirdi.
"Et Bizden 300 TL'ye Alınıyor, Markette 900 TL"
Üretici Hasan Aslan, yaylada karşılaştıkları sorunları anlattı. Elektriksizliğin yanı sıra, hayvanlar için gölgelik ve barınak eksikliğinden de bahseden Aslan, "Şu anda ise derme çatma barakalarla gölgelik yapıyoruz ama yeterli olmuyor" dedi. Su kaynaklarının yetersizliğine de değinen Aslan, kış aylarında mecburen Kadiruşağı köyüne göç etmek zorunda kaldıklarını söyledi.
Aslan, üretim maliyetlerinin artmasına rağmen, hayvanların düşük fiyata alındığından yakındı. "Kesim fiyatı 350-400 TL arasında. Ama markette et 800-900 TL'ye satılıyor" diyerek aracı firmaların kazandığını, üreticilerin ise zarar ettiğini vurguladı.
Üreticiler, en büyük sorunlardan birinin de "çoban krizi" olduğunu belirtti. Mehmet Arslan, çobanların bir ay durmadan başka bir yere götürüldüğünü ve çoban bulmakta zorlandıklarını ifade etti. Hasan Aslan, yasadışı yollarla getirilen çobanların, "çavuş" adı verilen aracılar tarafından 70 bin TL gibi yüksek maaş vaatleriyle kandırıldığını ancak bu aracıların 20 bin TL komisyon aldığını iddia etti. Aslan, "Çobanı getiren kişi tehdit ediyor: 'Benim sözümden çıkarsan seni sınır dışı ettiririm.' diyor. Yani bir tür örgütleşme, çeteleşme durumu söz konusu" dedi.
Malatya Tarım Platformu ve Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı İhsan Akın da “Burası Yeşilyurt’a bağlı. Hayvancılık için çok uygun ve verimli bir yer. Ancak sıkıntılar hâlâ devam ediyor. Burada yapılması gerekenler var. Dünya Bankası destekli bir mera ıslah projemiz var. Sulak alanlar, tuzlaklar, gölgelikler yapılmalı. Hayvanların gidiş-geliş yolları iyileştirilmeli. Üreticilerimiz çobanlarla ilgili sorun yaşıyor. Çoban sorunu ile ilgili yeni bir yönetmelik çıktı. 1 ila 3 yıl arasında yabancı çoban çalıştırılabiliyor. Göç İdaresi ve kaymakamlık üzerinden yapılan sözleşmelerle yasal çoban çalıştırılabiliyor. Çoban, başka işletmeye giderse tazminat öder. İşletme haksız yere çobanı gönderirse, tazminatı işletme öder. Bu sistem mağduriyetin önüne geçmeyi hedefliyor. Üreticiler sattıkları hayvandan para kazanamıyor. Et baronları, aracılar sorun yaratıyor. Üretici emeğinin karşılığını alamıyor. Bu konuda denetimler yapılmalı. Tüketici ve üretici bu konuda dikkatli olmalı. Yetiştiricilerin taleplerini yazılı olarak ilgili kurumlara iletmesi gerekiyor. Tarım il ve ilçe müdürlüklerinden teknik destek alınabilir. Göç İdaresi de destek veriyor. Unutmayalım: Üretim olmadan hiçbir şey olmaz. “İsraf eden iflas eder, üreten hükmeder.” anlayışıyla hareket etmeliyiz. Üreticiye, özellikle de kadın üreticilere pozitif ayrımcılık yapılmalı. Kadın varsa işletme kapanmaz. Sosyal güvence sağlanmalı.” dedi.
Çoban maaşlarına değinen Akın, “Çoban maaşları 50.000 TL’den başlıyor, 100.000 TL’ye kadar çıkabiliyor. Sağım, hayvan sayısı, bölgenin zorluğu gibi faktörler maaşı etkiliyor. Yerli çoban bulmak zor, genelde yabancı uyruklu çalıştırılıyor. Göç İdaresi üzerinden yasal yollarla çoban bulunabilir. Biz de bu konuda yetiştiricilere yardımcı olacağız.” şeklinde konuştu.
malatyagazete.com
